Als leven pijn doet...

Een diepe frons op haar voorhoofd, samengeknepen lippen, kaken op elkaar en de ogen stijf dicht. Haar adem zit hoog en vooral bij het uitademen zet ze het vast. De boze tranen die met moeite naar buiten komen, rollen langzaam protesterend naar beneden. Ik zie hoe ze vecht tegen de pijn, tegen haar verdriet. En wat kan ik die strijd meevoelen.. ik ken dat zelf zo goed. Niks is moeilijker in het leven, dan de pijn die er is te aanvaarden. Helemaal als je gewend bent er alleen mee te moeten dealen. Het is zo logisch om dan te gaan vechten in plaats van écht je tranen te huilen.

“Ik zie je pijn,” zeg ik zacht. Ik nodig haar uit om in mijn ogen te kijken, zodat ze kan zien dat ze niet alleen is en ik haar niet veroordeel. Ze kijkt me met grote ongelovige ogen aan. “Laat je kaak maar los en adem eens goed uit..”. Ik doe met haar mee en terwijl ze uitademt, komen langzaam de diepe snikken op gang. Ze laat haar hoofd tegen me aanvallen en ik houd haar vast. Zo zitten we een tijdje. Zwijgend. Totdat haar adem rustiger wordt en haar lichaam zich ontspant. Er verschijnt een zachte glimlach op haar gezicht en ze komt overeind. “Bedankt” zegt ze. “Het verdriet is niet weg, maar de pijn is nu beter te dragen..”

Huilen.. écht huilen is een ‘kunst’. Je laten troosten ook. Vooral wanneer je bent opgegroeid in een omgeving waar de boodschap doorgaans was: ‘niet zeuren, maar doorgaan’ of een meer zogenaamd christelijke variant: ‘niet klagen, maar dragen’. Dit hoeft niet altijd hardop te zijn uitgesproken. Het kan zijn dat je (onbewust) voelde dat jouw ouders geen ruimte hadden voor jouw tranen. Misschien vanwege hun eigen verdriet of omdat ze altijd hard aan het werk waren. Misschien werd je op school uitgelachen, uitgemaakt voor huilebalk, wanneer je je tranen liet zien. Of werd je juist genegeerd. Al dat soort ervaringen maken dat we ergens in ons leven (onbewust) kunnen besluiten om nooit meer écht aan ons verdriet toe te geven. Uit angst om erin te verzuipen, in te storten, afgewezen te worden en mensen ermee kwijt te raken. Het pijnlijke is dat we daardoor vaak niet alleen onsZELF kwijtraken, maar ook de verbinding met de ander. Dit kan een groot gevoel van eenzaamheid geven, zelfs wanneer je genoeg mensen om je heen hebt.

De kern van mijn werk bestaat grotendeels uit mensen welkom heten met delen, gevoelens of eigenschappen van zichzelf die ze zijn kwijtgeraakt of angstvallig verborgen houden. In het voorbeeld hierboven gaat het over verdriet, maar het kan natuurlijk ook gaan over iets anders waar intern oordeel op zit. Zo kan bijvoorbeeld boosheid enorm ingehouden worden (met de nodige ongecontroleerde explosies tot gevolg), kan angst compleet zijn weggestopt (wat zich soms uit in onverklaarbare paniekaanvallen) en laat schaamte zich vaak niet eens zien, maar weet het ons ondertussen wel te isoleren. Zo zijn er nog veel meer gevoelens en gedachten die we bewust of onbewust negeren, wegmaken of overschreeuwen. Allemaal stukjes van onszelf die we liever niet (laten) zien en waardoor we versplinterd raken. Door deze splinters (en soms hele brokstukken) weer onder ogen te komen, te leren (h)erkennen en ermee tevoorschijn te komen in liefdevol contact met een ander, kunnen we helen.

Het kan een hele klus zijn om zo eerlijk naar onszelf te kijken. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik vind het best ingewikkeld om steeds opnieuw te zien hoe bang ik daadwerkelijk ben. Of om mijn schaamte te voelen over mijn onvermogen en over de stomme fouten die ik elke keer weer maak. Hier eerlijk over worden naar mezelf is al een hele opgave, laat staan er ook nog contact over te maken met een ander… het te laten zien. “De groeten!” .. dat is het eerste wat er (nog altijd) in mij naar boven komt. En toch… ik heb ervaren dat als je echt gezien wordt in hoe het bij je is en je vervolgens een paar liefdevolle ogen ziet die je niet veroordelen, dat dat nou juist zo helend is. Het voelt bijna goddelijk. En dat is het ook. Wanneer je mensen treft die van jou willen houden, helemaal zoals je BENT, dan laat dat een stukje van het hart van God zien.

Wij mensen hebben allemaal, stuk voor stuk, het niet te bevatten geluk dat er een God is die ons uitnodigt om te komen zoals we zijn. We zijn welkom bij hem met alles wat er in ons is. Met ons falen, ons onvermogen, onze lelijkheid, egoïsme, haatgevoelens, ons ongeloof.. ga zo maar door. We hoeven onszelf niet eerst mooi op te poetsen, maar mogen met gaten in onze kleren, stinkend naar de varkens [Lucas 15: 11-32] in zijn armen vallen. Hij wijst ons niet de deur, maar rent ons zelfs tegemoet! Ook als we het keer op keer verkloten. Het enige wat wij hoeven te doen is komen met onsZELF, inclusief onze splinters en brokstukken. En als we daar dan voor hem staan, bijtend op onze kiezen, vechtend tegen onze pijn, is Hij degene die onze pijn ziet en ons uitnodigt om in zijn ogen te kijken.. zodat we kunnen zien dat we niet alleen zijn en dat Hij ons niet veroordeelt.

Want Hij heeft de grootste, diepste afwijzing ooit op zich genomen. Voor ons. Zodat wij nooit, maar dan ook NOOIT, alleen hoeven zijn. Dat is genade.. genade die ons verandert, die heel maakt en Leven geeft. Voorlopig nog een leven mét pijn. Tot op die dag…

Aline

Psychosociaal Therapeut

bij Therapiepraktijk Onderweg